Jamu achter Soekarno

Weinig mensen weten dat jamu (kruidengeneeskunde) een belangrijke rol speelde in de strijd van Bung Karno (roepnaam voor Soekarno). Tot nu toe is het verhaal van Bung Karno’s strijd voor Indonesische onafhankelijkheid het meest genoemd. Maar de steun van de mensen erachter is niet breed bekendgemaakt, zodat jamu in het verhaal van Bung Karno’s strijd verborgen informatie wordt.

Sumber gambar: mediamagelang.pikiran-rakyat.com

Het was Inggit Garnasih, de ex-vrouw van Bung Karno, die zich ontpopte als jamu- en poederondernemer. Toen hij trouwde was Bung Karno student civiele techniek aan de Technische Hoogeschool te Bandoeng (THS) of tegenwoordig bekend als het Bandung Institute of Technology (ITB). De jonge Soekarno had al interesse in politiek en was sinds zijn studententijd actief in organisaties. Inggit met haar kruidengeneesmiddelen- en poederkwekerij die later veel bijdroeg aan de financiering van Bung Karno’s verschillende strijdbewegingen en politieke activiteiten.

Inggit stond bekend als vasthoudend en had de vaardigheden om traditionele kruiden en poeders te maken. Ze deed dit al voor haar huwelijk met Bung Karno. Inggit had vijf producten die ze op de markt bracht door ze achter te laten in winkels in Bandung en ze thuis te verkopen. De vijf producten zijn Kasai poeder, een koud poeder dat effectief is tegen acne, ningrum poeder dat eigenschappen heeft om de huid glad te maken, jamu tegen spruw, kencur rijst en speciale jamu voor vrouwen.

Sumber gambar: www.ngaderes.com

Het poeder en het kruidenmedicijn van Inggit zijn vrij beroemd en zijn door veel mensen bewezen effectief. Inggit gebruikte geselecteerde ingrediënten en nam het productieproces serieus. Inggit nam haar rol als ondernemer serieus. Ook haar steun aan Soekarno’s strijd en activiteiten werd serieus en onbaatzuchtig uitgevoerd. In feite zou je kunnen zeggen dat Inggit een van de belangrijke figuren was achter Soekarno’s stappen in de strijd voor Indonesische onafhankelijkheid.

Inggit financierde niet alleen Soekarno’s strijd, maar bereidde ook jamu voor Soekarno. Zelfs toen Soekarno een gevangene was in de Sukamiskin gevangenis in Bandung, bleef Inggit trouw aan het leveren van voedsel, boeken en vergat niet haar zelfgemaakte jamu voor Soekarno. Hij maakte zure kruiden voor Kusno (zijn roepnaam voor Bung Karno) zodat zijn stem niet schor zou worden na activiteiten of het oreren van podium naar podium.

“Toen ik thuiskwam moest ik een zuur drankje maken om Kusno’s schorre stem te herstellen. Ik brouwde sinaasappelwater of asam kawak, ik moest het verstrekken en ik moest zelf mijn lieveling, deze podiumleeuw, in slaap brengen. Hij is net zoals een kind dat gewend is om vertroeteld te worden (Ramadhan K.H., 1981: 104).”

Hoewel Inggit’s jamu en poeder nu slechts historische verhalen zijn, bestaat de pipisan steen voor het maken van jamu en poeder vandaag de dag nog steeds. Het historische voorwerp wordt nu bewaard en verzorgd door de zoon van Inggit Garnasih. Je kunt een replica van de pipisan-steen zien die nu wordt bewaard in het Inggit Garnasih museum in de Inggit Garnasih Street (Ciateul), Bandung.

Bronnen:

Mumuh Muhsin Z. 2009. Perjuangan Ibu Inggit Garnasih. Program Studi Ilmu Sejarah, Fakultas Sastra Universitas Padjajaran Bandung

Jamu, Batu, dan Bedak dalam Perjalanan Bung Karno. https://www.beritabaik.id/

Ramadhan K.H. 1981. Kuantar ke Gerbang; Kisah Cinta Ibu Inggit dengan Bung Karno. Jakarta: Sinar Harapan.

Penerjemah : Esa Jati Natyakalyana